De cold case van Wilma Bres - Delft - 16-07-1989
In de nacht van 15 op 16 juli 1989 deed een jonge voorbijganger rond 03:00 uur een gruwelijke ontdekking aan de Muykenslaan in Delft, toen hij tijdens zijn fietsrit naar huis een zwaargewonde vrouw op straat zag liggen. De dame bloedde hevig en bewoog niet meer. Een paar meter verderop lag haar bronzen fiets, waarvan het spatbord onder het bloed zat. In een schrikreactie rende de passant naar een willekeurige woning om daar de politie te laten waarschuwen.
Zo'n acht minuten later arriveerden de hulpdiensten en constateerde de politie dat de zwaar toegetakelde vrouw niet meer in leven was. Om haar identiteit vast te stellen zochten agenten naar haar papieren en stuitten ze in haar tasje o.a. op een donorcodicil met een naam. Het slachtoffer bleek de 32-jarige Wilma Bres, die op steenworp afstand woonde van de plaats delict, namelijk op Kloosterkade 4. Op maar honderdvijftig meter van haar huis was er een gruwelijk einde gekomen aan haar leven.
Over Wilma Bres
Wilma Bres werd op 7 mei 1957 geboren in een kerkelijk gezin in Delft. Haar vader was fietsenhandelaar die zijn tweewielers verkocht in een winkel onder de woning van de familie. Haar moeder was huisvrouw en zorgde met veel liefde voor Wilma en haar zeven jaar oudere halfzus Marianne. De twee zussen beleefden een gezellige jeugd. Wilma deed het goed op school, ze las graag boeken en vond het fijn om alleen te zijn. Ze droomde ervan om arts te worden. Een wens die voortkwam uit haar zorgzame, trouwe karakter. Toen ze iets ouder was ging Wilma medicijnen studeren en werkte ze een poosje als secretaresse op het ministerie van Financiën. Eind jaren tachtig spreidde ze haar vleugels uit en ging ze wonen op de Kloosterkade 4 in Delft.
Tot dan toe was Wilma erg gesloten, ging ze moeilijk hechte relaties aan en was ze erg onzeker over haar uiterlijk. Ze had geen vaste relatie of werk en had haar medicijnenstudie niet afgemaakt. De verhuizing zag ze waarschijnlijk als een nieuwe kans om aan haarzelf te werken. Wilma werd lid van musical-vereniging 'Stap In', waar ze drie keer per week op de planken stond om te zingen, dansen en acteren. Ook werd ze bestuurslid van de Evangelische Volkspartij en zette zij zich belangeloos in voor organisaties als Youth for Christ, Pax Christi en vooral Amnesty International.
De laatste weken van haar leven repeteerde ze samen met haar collega-toneelspelers voor de musical Sondheim in the Park, die de vereniging zou opvoeren in Theater De Tent aan het Agnetapark in Delft. Wilma had een hoofdrol in de opvoering als de befaamde Mrs. Lovett. Haar partner in het spel was serie-moordenaar en kapper Sweeney Todd. In het originele stuk vermoord Sweeney zijn vrouw aan het einde met een mes, maar die scene werd er door Stap In uit gelaten.
De grote avond van de opvoering was 15 juli 1989. De opkomst was enorm en Wilma speelde haar rol glansrijk. Niemand behalve de dader zelf kon weten dat het gordijn voor haar een paar uur na de voorstelling voor goed zou vallen.
Politieonderzoek
Wilma Bres was door de dader vele malen in haar bovenlijf, hals en hoofd gestoken met een mes. Ze had geen vuil onder haar nagels, en het leek er sterk op dat de dader haar compleet had verrast met zijn aanval. Vermoedelijk had Wilma geen kans gehad om iets terug te doen. Er werden dan ook geen sporen van een worsteling aangetroffen. Was haar gruwelijke moord gepleegd door een of andere gek of had iemand het specifiek gemunt op de toneelspeelster? Eén van de vele vragen die de recherche zichzelf moet hebben afgevraagd. Het motief was volgens de politie in elk geval geen roof, ze had al haar spulletjes nog, en was het misdrijf ook niet toe te wijden aan een lustmoord.
Er werd een twintig man sterk rechercheteam op touw gezet waarmee meteen een groot buurtonderzoek werd gestart. Ook deed men uitgebreid sporen-onderzoek op de plaats delict. Er werden een aantal sigarettenpeukjes veiliggesteld en een gipsafdruk gemaakt van een schoenafdruk in de buurt van het lichaam. In de hoop op tips verspreidde de politie strooibiljetten en getuigenoproepen in de lokale pers. Ook sprak men met de mensen die dicht bij Wilma stonden. Familie, vrienden, collega's en mede-toneelspelers werden over het leven gevraagd van de Delftse, en tegelijkertijd ook aan de tand gevoeld.
In de hoop op aanknopingspunten lazen rechercheurs haar dagboeken, agenda's en andere aantekeningen. Opvallend was dat Wilma een aantal keren in haar agenda had omcirkeld dat ze aangifte wilde doen bij de politie. Het bleef een raadsel waar dat over ging.
Link tussen musical en moord?
Het was de recherche niet ontgaan dat Wilma op de avond van de moord een hoofdrol had vertolkt in de musical Sondheim in the Park. Zoals eerder vermeld was de avond prima verlopen en zat de zaal vol met publiek. Het feit dat de musical in de originele versie afsloot met de moord op het karakter dat Wilma vertolkte, maar in de versie die zij met haar groep uitvoerde zonder dat misdrijf eindigde intrigeerde de politie. Was er iemand in het publiek die 'Mrs. Lovett dan maar zelf om het leven zou brengen? Bestond er een link tussen het toneelstuk en de moord op Wilma Bres? Het waren prangende vragen.
De politie deed haar best zo veel mogelijk bezoekers van die avond te traceren en ondervroeg ook de toneelspelers. Al snel leerde de recherche dat Wilma verliefd was op haar tegenspeler,- de acteur die Sweeny Todd speelde. Het betrof een jonge twintiger uit Den Haag die geen wederzijdse gevoelens had. De politie zocht hem op om hem te ondervragen. Het bleek dat de jonge man het mes uit de musical in de achterbak van zijn auto bewaarde in een opgevouwen krant. Om er zeker van te zijn dat dit niet het moordwapen was liet de politie het onderzoeken door het Gerechtelijk Laboratorium in Rijswijk. Het mes bleek helemaal schoon, en bovendien had de Hagenaar een waterdicht alibi. Het onderzoek naar de bezoekers was vruchteloos.
Raadselachtige tijdlijn
Het onderzoek van de politie werd voortgezet door een tijdlijn te maken van de laatste avond. Medetoneelspelers hielpen de recherche op weg door te verklaren dat Wilma na de voorstelling nog wat drankjes had gedaan in het theatercafé. Rond de klok van 2 uur verliet ze volgens de toneelgroep het gebouw om aan haar fietsreis naar huis te beginnen, een rit van ongeveer vijftien minuten. Ze zou dan rond kwart over 2 thuis moeten zijn aangekomen. Wilma werd echter pas drie kwartier later, om 3 uur dood aangetroffen op straat. Was ze op haar terugweg nog ergens gestopt of iemand tegengekomen? Het was voor de politie één groot onverklaarbaar raadsel.
Arrestatie verdachte
Tijdens het onderzoek naar de inmiddels omgedoopte 'musicalmoord' kreeg de politie in de loop van de tijd honderden tips binnen. Tips die allemaal veel tijd in beslag namen, maar uiteindelijk weinig waard bleken. Tot er in mei 1991ineens serieuze informatie werd gemeld. Ene P. verklaarde tegenover de politie dat hij samen met een vriend (Jaco) was uitgegaan en dat ze daarna bij hem thuis waren geëindigd op de bank. Eenmaal bij P. thuis zou Jaco meerdere malen hebben voorgesteld 'een wijf te verkrachten', maar P. had naar eigen zeggen geen oren naar het bizarre idee. Jaco zou zijn woning tussen half 2 en 3 uur hebben verlaten. De politie wist dat Jaco in dat geval tijd had gehad om de moord te plegen.
Jaco werd na deze belastende verklaring door de recherche verhoord, maar de man ontkende ook maar iets met de moord te maken te hebben. Zijn verklaring kwam echter niet overeen met die van P.. Jaco zei namelijk dat hij bij zijn maat thuis in slaap was gevallen, en pas om 5 uur naar huis was gegaan. Er gingen maanden overheen tot de politie Jaco op 25 februari 1992 arresteerde als verdachte van de moord op Wilma Bres. Er lagen inmiddels negen verklaringen tegen hem, nota bene vanuit zijn eigen vriendengroep. Jaco zou o.a. op verschillende gelegenheden hebben gezegd Wilma te hebben vermoord. Tijdens een huiszoeking die op de arrestatie volgde trof de politie in de woning van Jaco meerdere messen aan, en ook een foedraal waarvan het mes opvallend genoeg miste. Volgens Jaco was het betreffende mes in beslaggenomen bij een ruzie in een shoarmazaak en had hij het wapen daarna nooit meer teruggekregen.
Zijn verklaringen waren onsamenhangend en tegenstrijdig, waardoor het er op begon te lijken dat de politie het bij het juiste eind had. Jaco werd echter na weken vast te hebben gezeten weer vrijgelaten wegens gebrek aan bewijs. Hij gaf wel toe vreemde uitspraken te hebben gedaan maar deed het af als grootspraak en 'stoerdoenerij'. Het onderzoek kwam na zijn vrijlating vast te zitten.
Heropening onderzoek
Het werd lange tijd stil, maar achter de schermen probeerden meerdere mensen nog altijd duidelijkheid te krijgen over wat er precies met de Delftse was gebeurd. Misdaadverslaggever Peter R. de Vries had zich o.a. in de zaak vastgebeten en besteedde er meerdere keren aandacht aan in zijn tv-programma. Justitie had inmiddels een beloning van tienduizend euro uitgeloofd voor de gouden tip.
In het voorjaar van 2012 werd het onderzoek naar de musicalmoord heropend. Een team van rechercheurs onderzocht oude sporen en trachtte met nieuwe onderzoeksmethoden beweging te krijgen in de zaak. Het leidde tot een aantal nieuwe aanknopingspunten en men slaagde er voor het eerst in een DNA-profiel naar boven te halen. Of dit profiel dader/delict gerelateerd was bleef voor het publiek onbekend. Het zou kunnen dat het spoor bijvoorbeeld afkomstig was van de op de plaats delict aangetroffen peuken. In dat geval zou het DNA van een passant kunnen zijn die niets met de zaak te maken heeft. Hoe dan ook was het een flinke opsteker voor het onderzoek, want vanaf nu konden verdachten in elk geval worden vergeleken met het nieuwe DNA-spoor.
Onderzoek opnieuw heropend
Er gingen opnieuw jaren voorbij zonder veel beweging in het onderzoek. Er kwamen wel nog altijd tips binnen bij de politie, en ook bij Peter R. de Vries. De journalist had in 2015 een interessante tip gekregen over een mogelijke dader. Volgens De Vries was de informatie veelbelovend, maar waren er meer details nodig. Na het publiceren door de politie van de zaak op haar dan jaarlijks terugkerende coldcasekalender kwamen die details alsnog naar boven. Een anonieme tipgever nam in 2017 contact op met de politie en kwam met dermate goede informatie dat het onderzoek in september 2018 opnieuw werd heropend.
Dankzij zeer gedetailleerde nieuwe informatie kreeg het rechercheteam een verdachte in het vizier. Ene Marco O. zou vermoedelijk de moordenaar zijn van Wilma Bres, was de veronderstelling. O. kwam uit een probleemgezin en was een goede bekende van politie en justitie. De Delftenaar was jaren eerder al eens veroordeeld tot een maandenlange gevangenisstraf na het neersteken van nota bene zijn eigen moeder. Het had maar een haar gescheeld of de vrouw had het met de dood moeten bekopen, want de steek was rakelings langs haar hart gegaan. Uit de tip die bij De Vries en later uitgebreider bij de politie was binnen gekomen zou moeten blijken dat Marco O. Wilma Bres in een vlaag van woede had vermoord nadat ze hem fietsend op straat ‘hé snotneus, wat doe je nog op straat?'' zou hebben toegeroepen. Marco zou haar hebben herkend als die rare vrouw uit de straat, - hij woonde net als Wilma Bres ook in de Kloosterkade -. O. was ten tijde van de moord nog maar 14 jaar oud.
Volgens de tipgever zou Marco na het misdrijf het moordwapen in het water langs de Emmalaan hebben gedumpt, en zijn bebloede kleding thuis door zijn moeder hebben laten wassen. Het misdrijf zou binnen het gezin van O. daarna in de doofpot zijn gestopt. Een saillant detail is dat de tipper ook een handlanger van Marco meldde die zou hebben geholpen bij het verslepen van de fiets van Wilma en het wissen van sporen. De handlanger kwam al in het dossier van de politie voor, maar weigerde ook maar iets over deze beschuldiging te verklaren.
Arrestatie Marco O.
Op 2 juli 2022 kwam er even na middernacht een melding binnen bij de politie over een steekpartij aan het Oostblok in Delft. Toegesnelde hulpdiensten troffen even later de zwaargewonde Pascal Zwartjens (47) aan uit Bergschenhoek , die inmiddels in elkaar was gezakt in de Oostsingel. Ondanks pogingen om hem in leven te houden overleed hij dezelfde nacht. Kort daarna arresteerde de politie de inmiddels 48-jarige Marco O. voor de moord op zijn neef. Daarbij was een politiehond ingezet, waardoor hij na zijn arrestatie behandeld moest worden in het ziekenhuis. O. zou eerder die avond door Zwartjens en nog een andere neef zijn mishandeld, en nam wraak door Pascal vijf keer in zijn rug te steken met een mes. De rechtbank veroordeelde O. tot tien jaar gevangenis-straf.
Verjaard
Omdat Marco O. ten tijde van de moord op Wilma Bres nog maar 14 jaar oud was, zou hij strafrechtelijk niet meer kunnen worden vervolgd als hij de dader was. Een eventuele handlanger die wel meerderjarig was zou nog wel kunnen worden veroordeeld. Wegens het voor O. verjaren van de moord, hoopte de politie dat hij na zijn arrestatie voor de moord op zijn neef zou bekennen ook de moordenaar te zijn van Wilma Bres. Dat deed hij echter niet. Marco O. ontkende iets met de moord te maken te hebben, en de politie kon niet genoeg bewijs vinden om hem voor het misdrijf aan te houden.
Ook een onderzoek dat op 12 augustus 2022 plaatsvond aan de Muyskenlaan in Delft hielp het rechercheteam niet aan het nodige bewijs. Specialisten waren daar bijeen gekomen om een boom met speciale röntgenapparatuur te onderzoeken. De boom stond even verderop van de plek waar Wilma in 1989 dood was aangetroffen.
(Andere) verdachten
Het onderzoek naar de moord op Wilma Bres leverde in de loop der jaren een aantal potentiële verdachten op. Naast haar tegenspeler (Sweeny Todd), Jaco en Marco O. viel eerder in het onderzoek ook een oude studiegenoot op bij het rechercheteam. Wilma en hij hadden sinds hun studententijd een platonische relatie en gingen nog vaak met elkaar uit eten. De man was getrouwd en had kinderen. Toen de politie hem inlichtte over de moord zou hij volgens het politierapport zeer koeltjes hebben gereageerd, en niet eens hebben gevraagd naar de toedracht van het misdrijf. Het was zó opmerkelijk dat er een onderzoek naar hem werd gestart. Uiteindelijk was de oude studievriend verdachte-af toen zijn alibi (een verjaardag) bleek te kloppen.
Een andere mogelijke verdachte was een Nigeriaan, die volgens verklaringen van getuigen een poosje bij Wilma Bres zou hebben mogen inwonen. Ze had hem leren kennen via Amnesty International. De man zou gevoelens hebben ontwikkeld voor Wilma die niet wederzijds waren, en hij zou zelfs in het openbaar zijn afgewezen door Bres. Het was een interessante tip die de politie deed denken aan de aantekeningen die Wilma in haar agenda had gemaakt (aangifte bij de politie doen). Toen de recherche de man aansprak ontkende die ooit bij Wilma te hebben ingewoond, en zei hij nooit ruzie met haar te hebben gehad. De politie nam blijkbaar genoegen met zijn verklaring, want ook hij was daarna verdachte-af.
Ook was er interesse van de politie in ene Jan uit Delft. Een agressieve dronkaard die in 1983 een fietsend meisje had aangevallen nadat ze hem in zijn ogen in de weg had gereden. De Delftenaar had bij de aanval haar fiets kapot gegooid en het meisje geprobeerd te slaan met zijn helm. Hoewel dit gedrag sterk deed denken aan de moord op Wilma, bleek Jan niet verantwoordelijk te zijn voor haar dood. Hij bleek een redelijk goed alibi te hebben.
Informatie en Tips
De moord op Wilma Bres is inmiddels tientallen jaren geleden. En hoewel velen ervan overtuigd zijn dat Marco O. de moordenaar is, staat dat niet vast. O. ontkend en zijn DNA matched blijkbaar niet met het spoor dat in 2012 werd gevonden op de plaats delict. Daarmee is niet gezegd dat hij het niet gedaan heeft, aangezien het spoor wellicht niet dader/delict gerelateerd is, maar het wijst hem ook niet aan als dader. In theorie kan het net zo goed ook iemand anders zijn. Het feit is dat de moord op Wilma nog steeds niet is opgelost.
Volgens de politie zijn er mogelijk mensen die meer weten van de zaak. Bent u daar één van? Laat het ons dan nu weten. U kunt desgewenst anoniem reageren, laat dan de contactgegevens achterwege. Wij zorgen ervoor dat uw informatie op de juiste plek terecht komt bij het betreffende cold case team van de politie. Ieder detail kan een nieuw licht schijnen op de zaak. Twijfel dus niet en neem nu contact op
Stichting Coldcasezaken maakt gebruik van informatie uit open bronnen en onze pagina's zijn meestal een mix van (nieuws)berichten die wij zo veel mogelijk in onze eigen woorden vormgeven op de website. We maken vaak gebruik van artikelen uit o.a. tijdschriften en nationale kranten(archieven) van/door b.v.. Panorama, De Telegraaf, het AD, Trouw, De Volkskrant, het Parool, NRC, Henk Strootman, etc. Voor een complete lijst van onze bronnen verwijzen wij u graag naar deze pagina. Indien u van mening bent dat er teksten of afbeeldingen in strijd zijn met het intellectueel eigendom dan verzoeken wij u om contact op te nemen. Op geen enkele wijze wordt door ons platform bewust onrechtmatig gebruik gemaakt van het intellectueel eigendom van anderen en betrachten wij uiterste zorgvuldigheid. De stichting is een non-profit organisatie en leunt volledig op vrijwilligers.